n de hausse aan publicaties over de dominicaanse mysticus Meister Eckhart laten de Vlaamse dominicanen zich niet onbetuigd. Patrick Lens schreef het boek &God diep in mij’. Lekendominicaan Evert van den Berg las het en deelt zijn leeservaring.
De dominicaan Eckhart (ca. 1260-1327) staat de laatste jaren sterk in de belangstelling. Nadat jarenlang de bloemlezing met inleiding van Frans Maas de enige uitgebreide Nederlandse toegang tot het werk van deze grote mysticus was, verscheen er ongeveer tien jaar geleden een nieuwe vertaling van 36 preken en een zestal andere teksten van de dichter C.O. Jellema.
Daarna kwam een stroom van publicaties op gang, waaronder een bundel met liefst tien visies op Eckhart onder redactie van Jaap Goedegebuure en Oek de Jong.
Bij deze hausse hebben de met name de Vlaamse dominicanen zich niet onbetuigd gelaten. In 2007 kwam Marcel Braekers met Meister Eckhart. Mysticus van het niet-wetende weten en nu is er God diep in mij. Een weg naar innerlijke vrede met Meister Eckhart van Patrick Lens. Door de omvang ligt het echter meer voor de hand om het boek van Lens met het eveneens inleidende De weg van Eckhart van Ton van der Stap te vergelijken.
Spirituele groei
Van der Stap laat ons aan de hand van royale, goed gekozen tekstgedeelten kennismaken met de grote lijnen uit het werk van Eckhart en verbindt die met zijn eigen toelichting, die steeds in dienst van de gegeven citaten staat. Op deze manier kunnen we ons de weg van Eckhart eigen maken.
De opzet van Lens is tegenovergesteld. De auteur heeft zich de denkwijze van Eckhart grondig eigen gemaakt, schrijft van daaruit een boek over spiritualiteit en licht zijn gedachten toe met vaak korte citaten uit het werk van Eckhart. Dat doet hij in vijf hoofdstukken die fasen in de spirituele groei aangeven: Naar de bodem van het leven, De weg van de meditatie, Innerlijke bevrijding, Gods 'therapie’ en God in alle dingen. Daarbij wijst hij regelmatig op het verschil tussen de werelden van psychotherapie en spiritualiteit.
Genieten
De hoofdstukken zijn onderverdeeld in drieëntwintig doorgenummerde paragrafen, waarvan de titels samen een goede indruk geven van de onderwerpen die onderweg de revue passeren. Ik noem er een paar: Leeg worden, De praktijk van het bidden, Hier en nu, Emoties, Vrij worden, het typisch Eckhartiaanse Zoon (in casu van God) worden, Aardedonker, God genieten, Eén worden, met daarin een bespiegeling over celibatair leven, Leven zonder waarom, met als afsluiting Eindeloze vrede.
Er valt veel te genieten in dit boek. Het bestrijkt de gehele mens: het lichaam, dat in de meditatie een belangrijke rol speelt, de psyche, waarbij emoties aan bod komen, terwijl de weg van de vrede (zie de slotparagraaf) naar de geest, het diepste spirituele centrum voert. Daarmee wordt de breedte van het denken van de middeleeuwse meester recht gedaan. Bovendien is het goed geschreven.
Kanttekening
Toch wil ik me een kritische kanttekening veroorloven en dat is dat de verwerking van teksten van Eckhart zelf mij wat onevenwichtig is. Enerzijds zijn er gedeelten waarin hij nauwelijks zelf aan het woord komt. Een voorbeeld daarvan is paragraaf 10 over emoties, waar de levensgeschiedenis van de auteur wel erg centraal staat. Anderzijds krijgt de lezer in onder meer paragraaf 13 'Vrij worden’ veel meer de gelegenheid te luisteren naar wat de meester zelf zegt. Maar met dit boekje heeft men een goede gelegenheid tot een eerste kennismaking met Eckhart.
Evert van den Berg, lekendominicaan
Patrick Lens, God diep in mij. Een weg naar innerlijke vrede met Meister Eckhart. Gent: Carmelitana 2011. ISBN 978-90-76671-80-2, 144 blz. €18,-
