ominicaan Peter Wols las de vertaling van het laatste boek van de befaamde en beruchte Zwitserse theoloog Hans Küng: Is de kerk nog te redden? Een interessant bevindingsverhaal dat zowel diagnose is als therapie, vindt Wols, en Küng blijft hoopvol! Een prikkelende samenvatting.
Ten Have bracht de vertaling uit van dit boek dat Hans Küng eigenlijk niet had willen schrijven. Küng: &Van allerlei kanten wordt me steeds weer gevraagd om mondeling of schriftelijk duidelijk stelling te nemen tegen de huidige en toekomstige situatie in de katholieke kerk. Daarom heb ik uiteindelijk besloten om niet te reageren met columns en artikelen, maar een gecomprimeerd en samenhangend boek te publiceren, dat beargumenteerd uiteenzet waar naar mijn inzicht de kern van de crisis is.’
&De grote geloofsgemeenschap van de katholieke kerk is ernstig ziek: ze lijdt aan het Romeinse machtssysteem, dat zich in de loop van het tweede millennium heeft gerealiseerd. Het wordt gekenmerkt door een machts- en waarheidsmonopolie,door juridisme en klerikalisme, door vijandschap tegenover seksualiteit en vrouwen, en door geestelijk en ongeestelijk gebruik van geweld.’
Het boek bevat interessante bevindingen van controleerbare feiten, waaruit de crisis van de kerk blijkt en geeft een therapie.
Küng’s conclusie:
1. Een kerk die met haar gezicht naar de Middeleeuwen, de Contrareformatie, de Reformatie of zelfs de Verlichting is gekeerd valt niet te redden. Overleven kan alleen een kerk die haar oriëntatie zoekt in de christelijke oorsprong en gericht is op tegenwoordige taken.
2. Een kerk die patriarchaal denkt vanuit stereotiepe beelden van vrouwen; een exclusief mannelijke taal hanteert en de rolverdeling tussen mannen en vrouwen vastlegt, valt niet te redden. Overleven kan een kerk die uitgaat van partnerschap, die ambt en charisma verbindt en vrouwen in alle kerkelijke ambten aanvaardt.
3. Een kerk die vastzit in ideologische verengde confessionele exclusiviteit, ambtsaanspraken en gemeenschap weigert, valt niet te redden. Overleven kan een kerk die een oecumenisch open kerk is, die de oecumene naar binnen toe praktiseert en op de vele oecumenische woorden eindelijk ook eens oecumenische daden laat volgen, zoals ambtserkenning, opheffing van de excommunicatie en volledige avondmaalsgemeenschap.
4. Een kerk die eurocentrisch denkt, de waarheid claimt en een Romeins imperialisme vertegenwoordigt valt niet te redden. Overleven kan een kerk die een tolerante universele kerk is, die respect toont voor een waarheid die altijd groter is, en die daarom ook van andere religies probeert te leren en de nationale, regionale en lokale kerken een passende autonomie gunt. En daarom ook door de mensen – zowel christenen als niet-christenen – gerespecteerd wordt.
Met dit vooruitzicht – wanneer ?- blijft Küng hoopvol! Een interessant bevinndingsverhaal, diagnose en therapie. Het maakt je nieuwsgierig en licht heel wat sluiers op!
Peter Wols o.p.
