peel en deel. Dat was het advies van webmaster Arjan Broers aan de vrienden van de dominicanen in Huissen, die zaterdag 3 september bij elkaar kwamen voor een dag over prediking en moderne media. Gespeeld werd er, met name bij het maken van haikutweets, die op 3 en 4 september gepubliceerd zijn.
In plaats van met de &nieuwe zakken’ (de moderne media) te beginnen, begon Arjan Broers bij de oude wijn: bij Jezus en zijn leerling Dominicus (foto). Hij schetste de innovaties die Dominicus in zijn tijd (begin dertiende eeuw) in kerk en samenleving invoerde, op grond van zijn herformulering van de idealen van die man uit Nazareth.
Democratisch en arm
Dominicus stichtte een principieel democratische orde in een cultuur die door en door feodaal was. Het feit dat broeders hun eigen oversten konden kiezen in een zorgvuldige procedure, en dat die functionarissen na enkele jaren hun positie weer afstonden, was in die tijd ongehoord.
Een tweede innovatie was dat de broeders arm waren, en dat was opvallend in een kerkelijke structuur die weinig vertrouwen genoot omdat veel priesters, bisschoppen, pausen en abten rijk waren en steeds rijker werden.
Beweging, studie, gesprek
Kloosterlingen beloofden tot de dertiende eeuw ook hun verbondenheid aan een concrete plek: een abdij. Dominicus pleitte voor itinerantie: de bereidheid te gaan waar je nodig bent. Daarnaast moedigde hij zijn broeders aan te studeren, om zichzelf te verdiepen in geloof en wereld. Dat moesten ze vooral in de steden doen: de plaatsen waar de cultuur vernieuwd werd.
Een volgende innovatie was dat Dominicus liever een gesprek voerde dan een machtswoord sprak om mensen te overtuigen. En ten slotte gaf hij zijn volgelingen een open opdracht: de waarheid verkondigen, op wat voor manier dan ook.
Broers noemde daarbij tevens de schaduwzijde van die nadruk op het prediken van de waarheid: de inquisitie, waar dominicanen in de latere Middeleeuwen zo’n kwalijke rol in hebben gespeeld.
Hoofdgebouw Dominicanenklooster Huissen
Authenticiteit
De nieuwe media kenschetste de webmaster van dominicanen.nl als knooppunten van relaties, gericht op werk, vrije tijd, vriendschap en ook meningsvorming. De verschillende sociale media die gebruik maken van Internet (zoals LinkedIn, Facebook, Hyves en Twitter) worden door veel mensen gebruikt om zich een beeld van de wereld te vormen en zich ingebed te weten in vormen van gemeenschap.
Wie wil prediken in deze nieuwe digitale wereld, moet op de allereerste plaats authentiek durven zijn. &Je bent geen neutraal doorgeefluik voor een waarheid die op zichzelf staat, maar je laat in je leven zien hoe het voor je werkt, wat je geloof betekent. Dat moet je willen delen.’
Niet alleen luisteren
Volgens Broers zijn met name oudere en pastoraal bewogen katholieken geneigd het belang van luisteren te benadrukken. Ten onrechte. &Je moet luisteren naar de ander, natuurlijk. Maar je moet ook durven vragen, desnoods brutaal en inpertinent, en je moet durven vertellen hoe jij het ziet. Het is dus een drieslag: vragen – luisteren – vertellen’.
Veel van de ruim dertig vrienden die op deze prachtige nazomerdag naar Huissen waren gekomen, uitten hun twijfels over nieuwe media en de vervreemding die ze erdoor ervaren. &Jonge mensen zitten steeds maar op die telefoontjes te kijken. Alsof ze geen echt contact meer ervaren.’
Speel en deel
Volgens Broers (foto) zijn sociale media een nieuw fenomeen en zijn we het nu aan het uitproberen. &En dus slaan we soms door, zeker de jongere mensen.’ Hij moedigde de vooral oudere sceptici aan zich te verdiepen in de digitale wereld met hun kinderen en kleinkinderen, en ze vervolgens uit te nodigen voor wat zij zelf leuk vinden als vorm van contact.
&Maar voelt u zich niet verplicht. Beschouw het als een speeltuin waar u kunt spelen en delen – als u er zin in krijgt.’ Het gaat in de prediking via nieuwe media om contact en om te getuigen wat er in je leeft, &Hem achterna’ – en dat gaat niet met tegenzin.
De middag van de vriendendag werd besteed aan spelen: onder leiding van prior Henk Jongerius werden haiku’s gemaakt over het ervaren van dag, morgen, middag, avond en nacht. De mooiste haiku’s zijn dit weekeinde gepubliceerd via het twitter-account van de dominicaanse familie in Nederland: DominicaansNL. Ze zijn ook hier te lezen.
Een goed boek voor wie zich wil verdiepen in deze materie is het Handboek Kerk en Internet.
