an oudsher is &itinerantie’ een van de kenmerken van bedelorden als de dominicanen: de bereidheid onderweg te zijn. Theoloog en lekendominicaan Erik Borgman sprak erover op het congres van Europese lekendominicanen, van 26-31 mei in het Spaanse Caleruega, geboorteplaats van Dominicus.
Itinerantie is de tegenhanger van stabilitas, wat bij de benedictijnse kloosterfamilie hoort. Leden van deze ordes verbinden zich met een bepaalde plaats. Dominicanen, ontstaan als bedelorde in de dertiende eeuw, beloven juist bereid te zijn van de hele wereld te zijn. Maar wat betekent dat in deze tijd waarin niet rust en stabiliteit, maar beweging en verandering de norm zijn?
Die vraag vormde het begin van de lezing van Erik Borgman (foto) tijdens het congres van de Europese lekendominicanen (ECLDF) in Caleruega. Daar zijn lekendominicanen uit Oostenrijk, België, Bulgarije, Kroatië, Noorwegen, Frankrijk, Duitsland, Hongarije, Ierland, Italië, Nederland, Polen, Portugal, Slowakije, Spanje, Zwitserland, Oekraïne en het Verenigd Koninkrijk verzameld. De Dominicaanse Lekengemeenschap Nederland (DLN) wordt vertegenwoordigd door Erik Borgman en Leny Beemer.
Opdracht
De voortdurende beweging en verandering in onze cultuur is tegengesteld aan de evangelische opdracht van Jezus om erop uit te gaan en mensen te genezen, doden op te wekken, demonen te verdrijven. Er worden juist demonen van angst geschapen, mensen ziek gemaakt en gedood door het proces van globalisering, aldus Borgman.
De kerk moet daar niet op reageren door de stilte en zekerheid te zoeken door het rumoer en de onzekerheid buiten te sluiten, maar te zoeken naar Gods stilte en harmonie midden in de chaos. Dominicus zelf deed dat, toen hij de veilige kathedraal van Osma verliet om een rondreizende prediker te worden.
Armoede
Het motto van het congres van lekendominicanen is &Drinken uit de bron van Dominicus’. Volgens Erik Borgman betekent dat niet dat we op Dominicus moeten lijken. We moeten op onszelf lijken en in onze eigen tijd en omgeving, in ons eigen leven zoeken naar sporen van God. Die sporen zijn vooral te vinden waar mensen geknecht worden en kwetsbaar zijn, maar waarin ze desondanks open staan voor toekomst waarin het leven wel mag bloeien.
Om dat te kunnen moeten we arm worden. Dat betekent: jezelf leeg maken van bezittingen maar ook van opvattingen en zekerheden. &Dominicaanse armoede is het bewustzijn en de aanvaarding dat wij kwetsbaar zijn in alle aspecten van ons leven’. Die leegte opent de ruimte voor God om te komen. Het gaat dan ook niet om wat we hebben, maar om wat we ontvangen, vindt Borgman.
Profaan
Juist lekendominicanen, die middenin het gewone leven staan en geen aparte status hebben zoals kloosterlingen, kunnen God aanwijzen in het profane, het wereldlijke. Want uiteindelijk betekent itinerantie vooral dat we bereid zijn om &Gods voortdurende nieuw-zijn in de wereld’ te zien en te verwelkomen.
De volledige lezing (in het Nederlands én in het Engels) is hier te downloaden:
