e afgelopen dagen vond in Rotterdam de 33e Europese Jongeren Ontmoeting van Taizé plaats. Lekendominicaan Karin Bornhijm werkte achter de schermen mee aan deze ontmoeting en geeft een impressie van deze dagen.
De Citykerk Het Steiger (St. Dominicus) in het centrum van Rotterdam is een van de hot spots tijdens deze grote ontmoeting waar 90 van de 30.000 jongeren zijn ondergebracht. Het is best een spannend moment: de ontvangst van alle gasten. Zullen ze allemaal goed aankomen? Hoe zullen zij en hun gastfamilies het gaan vinden deze ontmoeting? Na bijna 15 uur zijn alle jongeren gearriveerd en onderdak. Toch wel een klein wonder!
Bij de verwelkoming ervaar ik al de bijzonderheid van zo’n ontmoeting tussen zoveel landen en culturen: niets is ineens vanzelfsprekend meer. Zelfs een gesprek is, want hoe druk je precies uit wat je bedoelt, voelt en gelooft? En hoe maak je iets duidelijk als je de taal helemaal niet spreekt?!
Iedere dag van de ontmoeting begint in Het Steiger met 2 vieringen: een eucharistie (op speciaal op verzoek van de Taizé broeders) en daar vlak achteraan het ochtendgebed. Dominicaan Jan Laan gaat voor in de naar mijn gevoel superkorte eucharistie van een half uur. Op het vroege uur van kwart voor 8 schuiven ook maar weinig mensen aan. Het voelt vooral raar omdat het eigenlijk meer rite dan inhoud is; een overweging ontbreekt bijvoorbeeld. De volgende dag vieren we de eucharistie staande rond het altaar. Voor een aantal buitenlandse gasten is dat wel wennen, maar de vroege viering krijgt daardoor wel iets intiems. Naderhand bediscussiëren we of we met deze vorm van vieren mensen uitsluiten; mensen voor wie het priesterkoor te heilig is om het te betreden of die juist behoefte hebben om even wat meer op afstand te blijven.
Het ochtendgebed is echt in Taizé stijl met meerstemmig zingen en uit de jongeren komen al snel musici en solisten naar voren. Er is niet echt een voorganger, maar wel iemand die het voortouw neemt en iemand die muziek of zang inzet. In Het Steiger zijn voornamelijk Slovenen, Duitsers, Hongaren en Polen ondergebracht en dat klinkt bij het Onze Vader – in ieders eigen taal – heel bijzonder; vooral als de Nederlanders nog wat langer doorgaan met bidden met: “want van U is het koninkrijk en de kracht en de heerlijkheid. Amen.”
Bij de gespreksgroepen na het ochtendgebed gaat het eerst wat onwennig: waar hoor ik bij, wie ben je en waar kom je vandaan? Na deze fundamentele vragen, wordt toch redelijk snel een vertrouwensbasis gelegd en komen er hele persoonlijke gesprekken. Ook het Steigerse klooster krijgt bezoek van een paar groepen. Jan Laan, Martin Vijverberg en Jan Vijverberg vertellen van hun dominicaan-zijn in Rotterdam en laten zich uitgebreid bevragen.
Een groep Poolse priesters, die ’s middags bij Het Steiger komen 'shoppen’, zijn enigszins ontsteld dat er maar zo weinig r.-k. kerken zijn. Daarom willen ze zelf maar de eucharistie vieren, maar zonder hosties en wijn kan dat natuurlijk niet. In een gesprek met hen leggen ze me de vragen, die bij hen leven: hoeveel katholieken zijn er in Rotterdam (ik heb geen idee), hoeveel jongeren zijn er in deze kerk (8 gezellige tieners). En dan ’s zondags: maar 1 viering! Bij hen – in de buurt van Krakau – zijn er 8 vieringen op zondag! Even sta ik in dubio om te vertellen van de oecumenische rijkdom, het voorgaan van leken en het lekendominicaan-zijn. Maar ik laat het maar even zo. Ik word alweer door anderen aan mijn jasje getrokken en tientallen mensen stromen Het Steiger binnen voor de workshop The Color Purple.
Tussen alle bedrijven door ga ik ook een paar keer naar de Ahoy waar de gezamenlijke maaltijden en de gebedsvieringen gehouden worden. Ik had al gemerkt dat er een enorme vrijwilligersorganisatie aan het werk was, omdat veel jongeren uit Het Steiger al aan het eind van de ochtend naar de Ahoy moeten voor schoonmaak en catering. Maar hier in de Ahoy merk je pas hoe vanzelfsprekend alles verloopt met deze enorme aantallen vrijwilligers: door voor eenvoud te kiezen verloopt het bijzonder geolied. Of het nu gaat om het 'noodhospitaal’ waar mijn DLN-zuster Suzanna Varszegi als psychiater is ingeschakeld of om het uitdelen van eten, begeleiding naar de metro of om bewegwijzering: alle jongeren dragen actief hun steentje bij.
Bij de gebedsvieringen zitten de beide zalen van de Ahoy tot de nok toe vol. Eerst is er overal nog wat geroezemoes ondanks ale “silence” borden. Maar na het eerste lied wordt het echt stil. Heel stil…. alleen wat kuchjes onderbreken het. Hier ervaar ik de bijzondere rust en ruimte – ondanks dat je met 30.000 mensen bij elkaar bent.
De Jongerenontmoeting wordt met de viering van Oud en Nieuw afgesloten in de gastkerken. Ook in Het Steiger wordt een wake voor de vrede gehouden en 3 dominicaanse broeders uit Lille sluiten zich hier onverwachts bij aan.
De wake wordt gevolgd door een landenfeest. Na een kleine demonstratie Nederlands vuurwerk in de binnentuin klinkt er een wonderschoon 'Ave Maria’ met orgelbegeleiding door de kerk. Ook worden gezamenlijk op z’n Pools en Hongaars gedanst en zingen de Duitse en Italiaanse gasten de sterren van de hemel. De gastgezinnen brengen allerlei lekkers mee en tot in de late uurtjes wordt er doorgepraat en gelachen.
Na een korte slaap zijn alle jongeren en gastgezinnen, maar ook Steigerse kerkgangers ’s ochtends weer in de kerk voor de laatste vieringen voordat iedereen weer huiswaarts keert. Lichtelijk vermoeid, maar enorm voldaan kijk ik terug op de bijzondere ontmoeting. Heerlijk om de kerk 16 uur per dag gewoon geopend te hebben en dat het een (schuil-)plek heeft kunnen zijn voor zoveel mensen. Maar vooral heerlijk om zoveel openheid en hartelijkheid te ervaren van en tussen zoveel mensen die je nauwelijks kent.
Volgend jaar mag Berlijn van hiervan gaan genieten!!
Meer impressiefoto’s zijn te vinden op www.hetsteiger.nl.
Read in English: “Taizé on the Maas: taking it for granted or taking nothing for granted”
