ij de uitvaart van Harrie Salemans, op 18 februari 2010, sprak zijn medebroeder Carlos Spoor de overweging uit als een eerbetoon. 'Zoals de Christos echt mens geworden is, zo heeft Harrie zijn rijk gevonden, midden in de gewone wereld van alledag. Met twee lege handen heeft hij die wereld gestreeld en liefgehad.’
Toen Thomas van Aquino zijn grote meesterwerk begon te schrijven, begon hij met de simpele vraag: Utrum Deus simplex. Is God eenvoudig? Wel had hij daarna enkele duizenden pagina’s nodig om een verstaanbaar antwoord te geven.
In het Oosten is er een eenvoudiger weg om die eerste vraag te beantwoorden: Eens wandelde Jezus met zijn leerlingen liepen door de woestijn en ergens onderweg kwamen ze voorbij het kreng van een hond. De leerlingen knepen allemaal hun neus dicht en riepen om het hardst: wat een stank! Maar Jezus zei: ‘Hebben jullie gezien hoe’n mooie tanden hij heeft?’
Vrede herkennen en prijzen
Toen Jezus zijn leerlingen op weg stuurde om de mensen te vertellen, dat het Koninkrijk Gods nabij was, was hun enige opdracht mensen te genezen van hun kwalen. Ze hoefden zich geen zorgen te maken over de nodige spullen voor onderweg en zelfs niet hoe ze dit nieuws moesten brengen. Ze hoefde geen catechismus mee te nemen, een kerkelijke Codex of een theologisch handboek. Het zou voldoende zijn als ze wilden luisteren naar wat er mensen allemaal dwars zat, of waar ze helemaal gelukkig mee waren. Ze kwamen om vrede te herkennen en te prijzen.
Ook Harrie is geboren in een tijd dat er allerlei dingen nodig waren, wilde je het Goede Nieuws verkondigen. Je moest iets te zeggen hebben en daar was veel kennis en literatuur voor nodig. Je kwam allereerst om iets te verkondigen. Je dacht dat je niet alleen iets te zeggen had, maar het ook voor het zeggen had. Of je eerst en vooral moest luisteren kwam pas later ter sprake.
Verkondigen? Luisteren!
Wat later op zijn levensweg heeft Harrie verschillende grote stappen gezet. De eerste stap werd hem in het Giordano Bruno huis met graagte in de hand gelegd: probeer eerst het gewone huiselijke leven te waarderen en om dat te kunnen, begin met luisteren. Hierbij komt een bekende uitspraak van Theresa van Avila in de gedachte: de hele weg naar de hemel is de hemel.
Uw aanwezigheid hier in grote getale (na de 144.000 getekenden nog een menigte die niet te tellen is), is een beeld van deze man en zijn leven. Zelden zal je een mens vinden, die met zoveel mensen het gewone leven heeft gedeeld, komend van heinde en ver, in alle opzichten van elkaar verschillend.
Verlaat de wereld niet
Een Nederlandse zenmeester heeft ons er hardhandig aan herinnerd, dat de wereld verlaten omwille van het mysterie een schijnvertoning is. Maar vele jaren van onze levens hebben we die wereld de rug toegekeerd en het koninkrijk niet herkend, alhoewel die onder onze neus verscheen. Vele reizen waren gepland met zakken vol ‘voorbehoedsmiddelen’, al die angsten om in de wereld te moeten leven en werken.
En toch: in goede, als in kwade dagen, was de hemel onder ons. U bent met zo velen het teken van die hemel die u deelde met een warm en eenvoudig mens, zowel in goede als in kwade dagen. In de dagelijkse gang van kranten ophalen, boodschappen doen, telefoontjes plegen, eten koken en voor iedereen klaarstaan, zelfs het delen van vreugde om het evangelie, was de hemel altijd bij de hand.
Als God met mensen het gewone leven deelt, waarom zouden wij die wereld dan willen ontlopen? De sjabbat is er niet voor de weekdagen – de weekdagen zijn er voor de sjabbat.
Zinnen op wijsheid
Harrie heeft klaarblijkelijk de ware wijsheid ontmoet in zijn dagelijkse reilen en zeilen. Hij had daar ook zijn zinnen op gezet. Hij kon alleen in rust verkeren als hij in dagelijkse wijsheid alles kon aanraken en strelen.
De Heer gaf hem als loon niet alleen een vaardige tong, maar veeleer nog twee uiterst gevoelige oren. Is hij ooit iemand vergeten en is hij ooit voorbijgegaan aan mensen die iets te vieren of te verwerken hadden. Zijn adreslijst telt meer dan duizend items.
Zoals de Christos echt mens geworden is, zo heeft Harrie zijn rijk gevonden, midden in de gewone wereld van alledag. Met twee lege handen heeft hij die wereld gestreeld en liefgehad. En met ieder van deze lieve gebaren heeft hij een boom geplant die vogels van allerlei kleuren en geluiden schuilplaats biedt.
De hemel proeven
In de kerk van onze dagen heeft hij gestreefd om alles terug te vinden en aan te duiden, waar mensen gelukkig van worden. Achter de eindeloze voorschriften en beperkingen, die de kerk van onze dagen ontsieren, heeft hij de ware mens onderkend en liefgehad en kon hij met grote gretigheid hun verhalen beluisteren. Hij zal in ons voortleven, zonder twijfel, en wij zullen zijn leven doorvertellen.
Wie de hemel van vandaag geproefd heeft, zal niet meer zonder kunnen.
Carlos Spoor o.p.
