span class="detail_page_intro2">Mijn keuze is een keuze-in-opdracht, schrijft Dick Springorum over zijn roeping, 'het is Gods wil dat ik hiervoor gekozen heb’. In zijn pas verschenen boek 'Tussen hemel en aarde’ haalt hij in een lange monoloog herinneringen op aan zijn jaren als dominicaan in opleiding, tussen 1953 en 1963 in Neerbosch, Huissen en Zwolle.
Dominicanen werden destijds grondig opgeleid, als toekomstige &Stoottroepen van Onze Lieve Heer’. Ze begonnen als jongen aan het kleinseminarie Dominicuscollege in Neerbosch, vervolgens leefden ze een jaar in Huissen om als novice het kloosterleven te leren kennen, daarna studeerden ze drie jaar filosofie in Zwolle en tenslotte theologie in Nijmegen.
Taalkundige Dick Springorum heeft die laatste fase van de opleiding niet doorlopen: hij haakte af in Zwolle. 'Een tocht door het leven, aan de hand van Beatrice’, droomt hij aan het einde van zijn boek Tussen hemel en aarde. 'Mijn god, dat zou de hemel op aarde zijn’.
Onbegrip
Het is overigens niet zozeer het meisje dat de jonge Dick Springorum deed afhaken. Eerder had dat te maken met zijn doorlopende innerlijke gesprek over roeping en bestemming – en met de schuivende cultuur aan het begin van de jaren zestig. Springorum, in 1953 begonnen aan het kleinseminarie, besluit in 1963 de trein van het dominicanenklooster in Zwolle naar zijn ouderlijk huis in Nijmegen te nemen.
De ontwakende sfeer van die jaren is ook in zijn herinneringen voelbaar. 'Ik wil die vragen niet meer, ik wil dat gezoek naar die antwoorden niet meer, ik leef liever verder met de onbegrijpelijkheid van het bestaan dan met de onbegrijpelijkheden van al die verklaringen van dat bestaan’, schrijft hij.
Kierkegaard
De jongeman die naar huis terugkeert en droomt van Beatrice heeft dan al een lange weg afgelegd, die begon bij het vanzelfsprekende roomse leven uit zijn jeugd en het kleinseminarie. Maar over de ontroering die hij voelde bij het koorgebed, het samen zingen, het gevoel bij elkaar te horen en bij het mysterie van God, daarover spreekt hij aan het einde van zijn verhaal niet meer.
Die ontroering lijkt gaandeweg de jaren langzaam te stollen in vragen wat het geloof nu voorstelt, en of God er wel echt is. Die vragen brokkelen af, zoals gezegd, omdat er geen voor hem bevredigende antwoorden op komen – behalve die van de Deense 19e eeuwse filosoof Sören Kierkegaard, die stelde dat waarheid geen objectief systeem is, maar altijd subjectief.
Allenig
Springorum, die uiteindelijk docent taalkunde en communicatie zou worden aan de toenmalige Katholieke Universiteit Nijmegen, vertelt zijn verhaal vanuit het perspectief van de jongen en jongeman die hij was. Dat brengt de wereld van zijn dominicaanse jaren dichtbij, maar het heeft ook nadelen. De auteur heeft helaas gekozen voor de stijl van een monologue interieure: losjes, met korte zinnen en veel vragen aan zichzelf – die hij vervolgens ook zelf beantwoordt: 'Wil ik dit eigenlijk wel? Ja, ik wil dit. Vind ik dit leuk? Ik weet het niet. Maar dat is ook geen goede vraag. Het moet gewoon. Waaróm moet het dan? Nou, gewoon, omdat ik roeping heb.’
Het is alsof je als lezer in het hoofd van de auteur zit – en dat is ongetwijfeld de bedoeling – maar alleen de gedachten van de jongen hoort. Je ziet niet of nauwelijks wat hij ziet, en je ontmoet al helemaal niemand. Het is er een beetje allenig, in dat jongenshoofd, en ik vraag me af of dat ook de bedoeling van de auteur was. Er is geen persoon in het boek, geen medestudent, familielid of leraar die echt een gezicht krijgt.
Behalve misschien dan toch Beatrice, die de jongen aankeek en lachte.
Insiders
De memoreeks van de kleine Nijmeegse uitgeverij Valkhof Pers telt met het boek van Dick Springorum nu al 26 delen. Het is een mooi palet aan herinneringen aan een tijd die zo krankjorum snel vergleden en verdwenen is dat het blijft verbazen. Tussen hemel en aarde voegt echter niet zo veel toe aan wat er al is, behalve dan voor lezers die de auteur of de beschreven dominicaanse opleidingsplaatsen in Neerbosch, Huissen en Zwolle goed kennen.
Arjan Broers
Dick Springorum, Tussen hemel en aarde, Valkhof Pers, 137 blz, ISBN 978 90 5625 292 2, € 12,50
