span class="detail_page_intro2">In de multiculturele wijk Lombok in Utrecht werken christenen en moslims al jaren prettig en creatief samen. Pastor Gerrit Jan Westerveld van de dominicaanse Antoniusparochie vertelt hoe dat zo gegroeid is. 'Het begint bij plezier in de ontmoeting.’
Dodenherdenking op 4 mei, door joden, christenen en moslims uit de wijk.
Sinds het einde van de jaren tachtig is er sprake van een goede nabuurschap tussen de parochie van de Antoniuskerk en de gemeenschap van de Turkse Ulumoskee, godshuizen in de Kanaalstraat van de Utrechtse wijk Lombok.
Jonge mensen
Het is voor de parochie vanzelfsprekend dat ze ruimte verhuurt aan de moslimgemeenschap als op bijzondere momenten haar eigen huis te klein is. In het verleden waren de Turkse jongeren in de wijk belangrijk voor de eerste contacten tussen parochie en moskee. Jonge mensen van islamitische oorsprong zijn regelmatig in de vieringen van de kerk te gast om het gebed van christenen van nabij mee te maken. Zo gebeurde het ooit op een tweede kerstdag dat er meer moslims dan christenen in de kerk waren.
Neem de tijd
Al jarenlang zijn mensen van de parochie tijdens de maand Ramadan in de moskeegemeenschap te gast bij de iftar, de eerste maaltijd na zonsondergang. Omgekeerd zijn bij het Kerst- en Paasfeest mensen uit de moskee te gast in de Antoniuskerk.
Het wederzijdse bezoek op de feestdagen is het resultaat van een lange weg van kennismaking en informatie-uitwisseling, waardoor interesse voor elkaar is gewekt. Zodra er over en weer meer kennis is, ontstaat er ruimte voor persoonlijke kennismaking. Uit de individuele contacten komen de voortrekkers van nieuwe initiatieven te voorschijn.
Dodenherdenking
De afgelopen jaren hielden we regelmatig bijeenkomsten over onderwerpen die voor beide tradities interessant zijn. Over en weer zijn in kerk en moskee bijeenkomsten voor buurtgenoten georganiseerd over de heilige boeken, bijbel en koran, over de kalender en de feesten in verschillende religies, over vormen van gebed en over godsdienstige opvoeding van kinderen in een seculiere samenleving.
Een van de vruchten van deze bijeenkomsten is de dodenherdenking in Lombok op 4 mei op het plein voor de Antoniuskerk. Sinds 2004 geven moslims, christenen en joden uit de buurt vanuit ieders eigen achtergrond vorm aan deze samenkomst waarin de veelkleurigheid van mensen in de wijk te zien is.
Elf september
Traditioneel was de zondag in de vredesweek in september voor de parochie een oecumenische viering met de protestantse wijkgemeente. Na de aanslag op de TwinTowers van 11 september 2001 nodigde de parochie het bestuur en de imam van de Ulumoskee uit voor de vredesdienst van de christenen. De moslims maakten toen duidelijk dat ze de samenwerking zeer op prijs stellen. Sinds 2003 is er op de zondag van de vredesweek een interreligieuze gebedsdienst van joden, christenen en moslims.
Theo van Gogh
De onrust na de moord op Theo van Gogh, op 2 november 2004, was een reden om met mensen in de wijk bij elkaar te komen. Vertegenwoordigers van moslims, joden, hindoes en christenen in de wijk hebben elkaar toen beloofd in contact te blijven en elkaar te informeren.
Zo ontstond de dialooggroep, die zich in juni 2005 aan de wijk presenteerde met de dialoogbank in de Kanaalstraat, waar mensen met elkaar kunnen praten. Sindsdien heeft de groep verschillende grootschalige ontmoetingen voor wijkbewoners georganiseerd, die bekend zijn geworden als de Abrahamfeesten.
Dialoogbank op het plein voor de kerk aan de Utrechtse Kanaalstraat.
Sohbet
Naast deze dialooggroep is een informele groep ontstaan die elkaar regelmatig ontmoet rond een thema dat met de godsdienstige achtergrond van de deelnemers heeft te maken: moskee, kerk en synagoge. De imam van de Ulumoskee en de pastor van de Antoniuskerk stonden samen aan de wieg van Sohbet, een initiatief van het landelijk bureau van de Protestantse Kerk in Nederland voor ontmoeting van moslims en christenen. Sohbet is een Turks woord voor gesprek, dialoog (vgl. soebatten). In het project spreken pastores en imams die met elkaar in hetzelfde territorium werken, over onderwerpen die ze in hun werk tegenkomen.
Rouwbeklag
Er groeit in de parochie een besef dat autochtonen (parochianen) samen met allochtonen (nieuwkomers) iets van het leven in de wijk moeten maken; omwille van henzelf en omwille van de toekomst van de kinderen.
Jonge mensen gaan ook verantwoordelijkheid dragen in de godsdienstige gemeenschap. Zij zijn meer dan hun ouders – gastarbeiders van de eerste generatie – in staat relaties met de samenleving buiten de eigen kring te onderhouden en uit te bouwen. Een ontroerend voorbeeld was het rouwbeklag uit de moskee bij de parochie na het overlijden van paus Johannes Paulus II.
Een ander sprekend voorbeeld was de vraag van de moskee om een ontmoeting met het parochiebestuur toen de moskeegemeenschap een nieuw bestuur had gekozen. Voor mensen in de parochie die zich voor de contacten met de moskee inzetten was die vraag een kroon op veel werk.
Plezier en nieuwsgierigheid
Zoekend naar een antwoord op de vraag waarom in de Antoniusparochie zoveel werk wordt verzet voor het contact met de moslims in de buurt kom je allereerst bij een aantal enthousiaste mensen in de gemeenschap. Zij beleven plezier aan een ontmoeting met andere mensen, met hun eigen geloof en tradities. Gezonde nieuwsgierigheid!
Gerrit-Jan Westerveld, pastor.
Meer beschouwend mag je stellen dat de parochie het verplicht is aan haar geloof in de liefde van God voor mensen. Middenin een wereld van mensen met verschillende culturen dienen wij de verbinding te zoeken met allen die zich geroepen weten om van de aarde een ruimte te maken waar het goed toeven is. Iedere mens leeft hier van de adem die de Schepper ons geeft.
Gerrit Jan Westerveld
pastor
Dit is een iets ingekorte versie van het artikel dat in het maart-nummer van Dominicaans Perspectief staat afgedrukt.
