wintig jaar leefde zuster Josephina Burger o.p. in een contemplatief klooster in Zweden. Ze groeide er in haar geloof, maar uiteindelijk bleek haar weg terug naar Nederland te voeren, naar de zusters dominicanessen. 'Mijn ja aan de mensen was groter dan de regel toestond’.
Zuster Josephina (1955) weet het nog als de dag van gisteren, het moment van helderheid toen ze zo’n kwart eeuw geleden opeens zeker wist dat ze religieuze wilde worden. ‘Het duurde misschien maar twee seconden’, zegt ze, ‘maar ik voelde het heel duidelijk: dit is mijn weg’. Josephina zwijgt even. Dan, guitig: ‘En meteen daarna dacht ik: moet ik nu alles opgeven? Ik hoop maar dat ik snel verliefd word’.
Jaren later wilde ze nog eens teruglezen wat haar toen zo had getroffen. Maar hoe ze ook zocht: ze kon het niet vinden. Een mooie illustratie van hoe genade werkt, beaamt ze. ‘Het is alsof het aan me gebeurde. Het verlangen naar religieus leven bleef maar groeien. En ik werd niet verliefd: er gebeurde iets anders.’
Zweden
Het verlangen was gewekt toen Josephina, een jaar eerder, een tijd woonde en werkte in een Zweeds Birgitinessenklooster. Ze was er terecht gekomen omdat ze als 27-jarige een jaar pauze nam van haar werk als verpleegkundige, en vanwege haar smalle beurs naar Zweden was gegaan, naar het klooster waar haar tante priorin was.
Het leven van de zusters maakte haar nieuwsgierig. ‘Hoe kunnen zij hun leven bouwen op God?’ Die vraag nam ze mee terug naar Nederland, een vraag die in haar bleef werken. Toen Josephina opnieuw werd uitgenodigd om naar Zweden te komen, om weer een tijd in het gasthuis van het klooster te werken, was het pleit beslecht.
Onvindbaar
Josephina werd Birgitines en leefde een sober leven van stilte en gebed. Het leven in het Zweedse klooster bracht haar de verdieping die ze zocht, maar het was ook zwaar. ‘In een vreemd land, met een vreemde taal, zonder veel vluchtwegen en zonder veel te kunnen praten: ik beleefde het als een existentiële crisis. Maar ik heb er mijn persoonlijke geloof in ontdekt. Ik moest mijn eigen grond ontdekken.’
Die grond bleek haar fascinatie voor Jezus Christus. Zoekend naar woorden zegt ze: ‘Hoe hij voorleefde dat je in alle delen van het leven, ook in crises, geworteld kunt blijven in de grond die God is, een grond die steeds dieper gaat’.
‘Knalstap’
Toch ging de clausuur haar steeds meer knellen. ‘Mijn ja aan mensen was groter dan mocht van de Regel’, zegt ze. ‘Na twintig jaar ben ik een andere weg gaan zoeken. Ik kwam bij dominicanessen in Stockholm terecht en hun levenshouding van stilte en actie, overwegen en doorgeven, sprak me aan.’
Na een zoektocht, die onder meer via de Zwolse leefgemeenschap Kohelet liep, vond Josephina in 2004 haar nieuwe thuis bij de dominicanessen van Voorschoten. Daar leeft ze met de zusters, ze studeert er theologie en werkt er weer als verpleegkundige. ‘Een knalstap’, vindt ze, ‘van twintig jaar de stilte weer de maatschappij in. Maar het past helemaal bij me.’
Loslaten
Josephina was de eerste zuster van Voorschoten die haar professie deed in 35 jaar, en misschien ook wel de laatste. ‘Vaak vragen mensen aan me of de zusters niet te oud zijn’, zegt ze. ‘Misschien zijn ze dat wel in jaren, maar ik vind ze heel open en alert. Ons leeftijdsverschil valt me daarin nauwelijks op.’
Toch weet Josephina dat ze nog heel wat medezusters zal moeten begraven. ‘De zusters hier zijn in een fase van het loslaten. Ze worden er contemplatiever door, vaak na een heel actief leven. Ik ben dankbaar dat ze deel van mij aan het worden zijn. Ik kan nog zo veel van ze leren: zowel over het leren loslaten, als van hun levenswijsheid en de manier waarop ze het Dominicaanse leven uitdragen. Dit is nu mijn weg en het is heel goed zo.’
