n het Noord-Hollandse vissersdorp Volendam trof Kleis Adema een beeld aan dat herinnert aan de aanwezigheid van zusters dominicanessen. En in een bak met afdankertjes vond hij een boekje over het Marker meisje Grietje Schouten, een voorganger als lekendominicaan.
‘In Volendam, niet ver van de toeristendrukte, de souvenirwinkeltjes en de Japanse toeristen die zich in Volendamse klederdracht gestoken voor veel geld laten fotograferen, ligt de Sint Vincentius a Paulo kerk.
Deze foto is geleend van fotograaf, Volendammer en oud-BZN-muzikant Jan Tuijp.
Deze kerk is in 1860 als Waterstaatskerk gebouwd en was de eerste RK kerk in Volendam. Al snel na de opening was de kerk te klein voor de snel groeiende bevolking. In 1882 werd de kerk vergroot met twee zijbeuken en in 1908 werd er een grote ruime kerk met toren tegenaan gebouwd, waarbij het eerste kerkje werd gesloopt. De kerk bood plaats aan ruim 1500 mensen. Tot 1962 was er één katholieke parochie met één kerk. Nu zijn er twee parochies met vier kerkgelegenheden.
Toen ik deze kerk (waarin tientallen heiligenbeelden, waaronder een pracht exemplaar van Sint Nicolaas, Niet alleen kindervriend, maar ook patroon van de zeevarenden.) binnenliep, liep ik recht tegen het op de foto’s bijgevoegde beeld van Dominicus aan! Dat was een leuke verrassing! Het beeld komt uit het vroegere klooster van de zusters Dominicanessen die hier van 1891 tot 1993 gewerkt hebben in het kleuteronderwijs, het onderwijs voor meisjes en de bejaardenzorg.
Grietje Schouten
Die dominicaanse aanwezigheid kwam ik ook nog op een andere manier op het spoor. Toen we, na met de boot van Volendam over te zijn gevaren naar het vroegere eiland Marken, ook nog naar Monnickendam zijn gereden, kwam ik in de katholieke kerk van Monnickendam terecht. Daar zag ik een boekje dat ik eigenlijk ongezien voor een euro heb gekocht. Terug in onze vakantiebungalow ben ik ’s avonds gaan lezen.
Het boekje gaat over Grietje Schouten (1915–1947), een Marker meisje, dat door haar TBC in het sanatorium Berg en Bos te Bilthoven terecht komt en van protestant overgaat naar het katholicisme. Bij lezing bleek zelfs dat één van de twee verhalen geschreven is door een dominicaan: Michaël Hensen o.p. in 1949. Hij schrijft dat Grietje op 4 augustus 1944 lid is geworden van de derde orde, de voorganger van de Dominicaanse Lekengemeenschap Nederland.
Wellicht is het leuk om later eens dieper op het verhaal van Grietje in te gaan. Een eenvoudig meisje dat werelden en mensen in beweging heeft gezet door haar grote geloof en haar grote binding met de eucharistie. (ik moest daarbij ook nog weer even denken aan de kwestie Vlaar).’
Noot van de redactie: over Grietje Schouten is meer te vinden op de website van het Meertens-Instituut.